درس اخلاق آیت الله فیاضی
جلسات درس اخلاق سه شنبه ها بعد از نماز جماعت ظهر و عصر در مرکز تخصصی فلسفه اسلامی با محوریت کتاب آداب الصلاه همراه با پاسخ به پرسش های حضار توسط آیت الله فیاضی برگزار می گردد.
- جلسه اول: کلیات، نیت، افضلیت انسان
- جلسه دوم
- جلسه سوم
- جلسه چهارم
- جلسه پنجم
- جلسه ششم
- جلسه هفتم
- جلسه هشتم
- جلسه نهم؛ خشوع؛ تفاوت ایمان و علم
- جلسه دهم؛ طمانینه
- جلسه یازدهم؛ شناخت آسیب ها
- جلسه دوازدهم: آداب قلبی نماز
- جلسه سیزدهم: لزوم مراعات نفس
- جلسه چهاردهم: تفهیم؛ ملکوت نماز؛ قلب و....
- جلسه پانزدهم
- جلسه شانزدهم
- جلسه هفدهم ۹ آبان ۱۴۰۲
- جلسه هیجدهم ۲۳ آبان ۱۴۰۲
- جلسه نوزدهم
- جلسه بیستم
- جلسه بیست و یکم
- بخش
- بخش
- بخش
- بخش
جلسه دوم سه شنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۱
ادامه مباحث نظری اخلاقی و هم چنین شامل:
درس عملی اخلاق به شاگردان و تواضع ایشان
کرامت امام حسین در درست شدن سفر کربلا
تاثیر اسراف کردن در پیاده روی اربعین بر زائر
هنگام مواجهه با توهین چه باید کرد؟
و …
سه شنبه اول آذر ۱۴۰۱
صوت جلسه پنجم مورخه ۱۵ / ۹/ ۱۴۰۱
بخش پاسخ به پرسش ها :
عوارض نگاه به چادر نامحرم :
مورخه ۲۲/ ۹/ ۱۴۰۱ شامل بحث های مربوط به
اهمیت نماز و روایاتی در مورد آن
بدتر بودن حجاب خودبینی از همه حجاب ها
ملاک ریاضت های باطل
حکم کسی که علیه نظام اسلامی هر گونه اقدام عملی کند اعدام است:
مورخه ۲۹ آذر ۱۴۰۱
چه وقت «منیت» از ادبیات فرد حذف می شود؟
چرا در وجودم عشق به امام زمان را احساس نمی کنم؟
آیا باید برای تهذیب نفس استاد داشت؟
خاطره ای وحشتناک از مریدبازی هم درس اولین دوره موسسه در راه حق
دریافت صوت کامل این جلسه چهار دقیقه اول، کیفیت صدا ضعیف است.
❓چه وقت منیت از ادبیات فرد حذف می شود؟
❓چرا در وجودم عشق به امام زمان را احساس نمی کنم؟
صوت جلسه هشتم مورخه ۱۳/ ۱۰/ ۱۴۰۱
ادامه مباحث قبل شامل:
✅ چهار مرحله توجه
✅ تبری نسبت به دشمنان دین لازمه ایمان است.
✅ چرا کافر ارزش ندارد؟
✅ خرید جنس خارجی در حالت اختیار با ایمان سازگار نیست.
✅ به کاربردن کلمات خارجی صحیح نیست.
✅ در عالم ذر به علم حضوری حقیقت ظاهر شده است.
✅ دلیل خطرناکتر بودن حجاب علم نسبت به حجاب مال چیست؟
جلسه نهم مورخه ۲۷/ ۱۰/ ۱۴۰۱
ادامه مباحث قبل و مواردی شامل:
✅ چرا یک بنده به خاطر یک گناه باید بی نهایت عذاب شود؟ (به خاطر تجری بر یک مولای بی نهایت)
✅ توجه به عز ربوبیت و ذل عبودیت
✅ در هر عبادتی خشوع لازم است
✅ تعریف خشوع چیست؟
✅ تفاوت نظر ملاصدرا و مرحوم امام درباره ایمان و علم
✅ منیت شیطان سبب کفرش شد
کلیپ قسمتی از این درس اخلاق:
هر قدر منیت و خودخواهی بیشتر باشد ایمان به خدا کمتر است:
جلسه دهم مورخه ۴/ ۱۱/ ۱۴۰۱
ادامه مباحث قبل و مواردی شامل:
✅چیستی طمانینه در مباحث اخلاقی
✅ آثار ذکر لااله الا الله، محمدا رسول الله
✅ تلقین بعد از مرگ برای چه افرادی بی فایده است؟
جلسه دوازدهم مورخه ۱۸/ ۱۱/ ۱۴۰۱
✅در چه شرایطی نورانیت از عبادت حاصل نمی شود ؟
✅ تسلط روح بر بدن از نتایج عبادت است.
✅عبادت باید از روی بهجت باشد !
✅ درجات انفاق
✅ روایاتی در باب کسالت و نشاط در عبادت
✅آداب قلبی نماز
جلسه سیزدهم مورخه ۲۵/ ۱۱/ ۱۴۰۱
✅ مبارزه با هوای نفس باید با مراعات نفس همراه باشد
✅ ریاضت لازم است اما اندازه دارد
✅ خاطره ای از وسواس
خاطره استاد از وسواس و نحوه درمان ان:
جلسه چهاردهم مورخه ۱۶/ ۱۲/ ۱۴۰۱
✅ توقیع #امام_زمان علیه السلام به شیخ مفید؛ وحدت قلوب در ولایت اهل بیت. دلیل تاخیر ظهور.
✅ «تفهیم» برای نمازگزار لازم است (باید زبان معلم قلب باشد)
✅ نتیجه ممارست در «تفهیم» این است که قلب می شود امام زبان.
✅ درک باطن و ملکوت نماز با علم حضوری
✅ از کجا بفهمم که قلبم امام زبانم است؟
(لذت بردن از نماز دلیل راهنمایی قلب برای زبان است).
✅ چه ساعت های قلب نه ایمان دارد نه کفر؟
✅ امام صادق علیه السلام چه وقتی غش کرد؟
جلسه پانزدهم مورخه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲
✅ معلم ها معد برای معلم حقیقی هستند. معلم اصلی خداست.
✅ قلب وقتی توجه کرد خودکار ذکر می گوید و انسان متاخر از قلب ذکر می گوید
✅ رشد معنوی بشر بعد از مرگ هم ادامه داد
✅ تفاوت نفس و روح
جلسه شانزدهم مورخه ۱۹اردیبهشت ۱۴۰۲
✅دستورالعملی مجرب برای شفا از بیماری
✅باید تمرین کرد برای حضور قلب در نماز
✅ کسی که مبتلا به لغو است نمی تواند به حضور قلب دست یابد.
✅کسی که تقوا داشته باشد خدا نمی گذارد فقیر بشود:
یَا ابْنَ آدَمَ أَنَا غَنِیٌّ لَا أَفْتَقِرُ أَطِعْنِی فِیمَا أَمَرْتُکَ أَجْعَلْکَ غَنِیّاً لَا تَفْتَقِرُ یَا ابْنَ آدَمَ أَنَا حَیٌّ لَا أَمُوتُ أَطِعْنِی فِیمَا أَمَرْتُکَ أَجْعَلْکَ حَیّاً لَا تَمُوتُ یَا ابْنَ آدَمَ أَنَا أَقُولُ لِلشَّیْءِ کُنْ فَیَکُونُ أَطِعْنِی فِیمَا أَمَرْتُکَ أَجْعَلْکَ تَقُولُ لِشَیْءٍ کُنْ فَیَکُونُ
✅توانایی انسان از ابلیس بیشتر است.
✅خاطراتی از علامه طباطبایی
✅توصیه هایی درباره سلوک و پرهیز از مرید و مرادبازی
✅ نماز و عواقب سنگین تهاون نسبت به آن.
متن روایت :
عَنْ سَیِّدَهِ النِّسَاءِ فَاطِمَهَ ابْنَهِ سَیِّدِ الْأَنْبِیَاءِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهَا وَ عَلَى أَبِیهَا وَ عَلَى بَعْلِهَا وَ عَلَى أَبْنَائِهَا الْأَوْصِیَاءِ أَنَّهَا سَأَلَتْ أَبَاهَا مُحَمَّداً ص فَقَالَتْ یَا أَبَتَاهْ مَا لِمَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ قَالَ یَا فَاطِمَهُ مَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِخَمْسَ عَشْرَهَ خَصْلَهً سِتٌّ مِنْهَا فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ ثَلَاثٌ عِنْدَ مَوْتِهِ وَ ثَلَاثٌ فِی قَبْرِهِ وَ ثَلَاثٌ فِی الْقِیَامَهِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ فَأَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ فِی دَارِ الدُّنْیَا فَالْأُولَى یَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَکَهَ مِنْ عُمُرِهِ وَ یَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَکَهَ مِنْ رِزْقِهِ وَ یَمْحُو اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سِیمَاءَ الصَّالِحِینَ مِنْ وَجْهِهِ وَ کُلُّ عَمَلٍ یَعْمَلُهُ لَا یُؤْجَرُ عَلَیْهِ وَ لَا یَرْتَفِعُ دُعَاؤُهُ إِلَى السَّمَاءِ وَ السَّادِسَهُ لَیْسَ لَهُ حَظٌّ فِی دُعَاءِ الصَّالِحِینَ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ عِنْدَ مَوْتِهِ فَأَوَّلُهُنَّ أَنَّهُ یَمُوتُ ذَلِیلًا وَ الثَّانِیَهُ یَمُوتُ جَائِعاً وَ الثَّالِثَهُ یَمُوتُ عَطْشَاناً فَلَوْ سُقِیَ مِنْ أَنْهَارِ الدُّنْیَا لَمْ یُرَوِّ عَطَشَهُ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ فِی قَبْرِهِ فَأَوَّلُهُنَّ یُوَکِّلُ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً یُزْعِجُهُ فِی قَبْرِهِ وَ الثَّانِیَهُ یُضَیَّقُ عَلَیْهِ قَبْرُهُ وَ الثَّالِثَهُ تَکُونُ الظُّلْمَهُ فِی قَبْرِهِ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ فَأَوَّلُهُنَّ أَنْ یُوَکِّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً یَسْحَبُهُ عَلَى وَجْهِهِ وَ الْخَلَائِقُ یَنْظُرُونَ إِلَیْهِ وَ الثَّانِیَهُ یُحَاسَبُ حِساباً شَدِیداً وَ الثَّالِثَهُ لَا یَنْظُرُ اللَّهُ إِلَیْهِ وَ لَا یُزَکِّیهِ وَ لَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ.
فایل صوتی این جلسه
✅بهترین عمل جوانحی نماز است
✅خاطره ایت الله مظاهری از علامه طباطبایی
✅خاطره ایت الله سبحانی از امام خمینی
✅ادامه بحث حضور قلب
✅دعای ملک هم مشمول کسی که به نمازش اهمیت ندهد نمی شود
✅بحث تقویت اراده
✅خانمی که هم نشین حصرت داود در بهشت شد به خاطر چه ویژگی هایی به این جایگاه رسید؟
سه شنبه ۵ دی ۱۴۰۲ ادامه مباحث قبل و هم چنین:
✅ جضور قلب چیست؟
✅ هر کاری که برای رضای خدا نباشد شرک است!
✅ چرا آیت الله قاضی گفت نماز شب نخوان؟
✅ نتایج جضور قلب چیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم
اساس عبادت حضور قلب است و آن به معنای آن است که انسان عالَم را محضر خدا ببیند و توجهش را معطوف به خداوند متعال کند . البته حضور قلب دارای مراتبی است به عنوان مثال مرتبه ای پایین از حضور قلب در نماز به معنای توجه به خدا صرفا در هنگام تکبیره الاحرام است و مرتبه ای عالی از آن احساس حضور خدا در تمام نماز است . لازم به ذکر است تمام این موارد حضور قلب حصولی هستند در حالیکه حضور قلب حضوری ( به معنای یافتن خدا ) مرتبه ای بالاتر دارد . این همان است که امیر المومنین (ع) فرمودند :« لم أکن لِأعبُدَ ربّاً لم أره » و دیدن در این روایت به همان معنای یافتن است . البته همین حضور قلب حضوری نیز دارای مراتبی است که به ظرفیت وجود عبد بستگی دارد و نه وجود حق زیرا تنها خداست که خودش را در بالاترین مرتبه می یابد « سبحان من لا یعلم ما هو إلّا هو » .
در تمام انسان ها ظرفیت یافتن خداوند متعال وجود دارد . همان طور که قرآن می فرماید :«و إذ أخذ ربّک مِن بنی آدمَ مِن ظهورهم ذرِّیّتَهم و أشهدهم عَلی أنفسهم ألَستُ بربّکم » ( اعراف ، ۱۷۲ ) . تولد انسان اقسامی دارد ؛ بعضی از انسان ها اساسا تولد نداشته اند که تنها حضرت آدم(ع) اینگونه است و بعضی دیگر تنها از مادر متولد می شوند مانند حضرت عیسی (ع) و بعضی از پدر و مادر متولد شده و در نهایت بعضی دیگر تنها از پدر متولد می شوند که این نوع در عالَم «ذر» رخ داده است « من ظهورهم ذریتهم » . در آن هنگام کسی فکری جز اینکه خدا را با چشم دل بیابد نداشت و اساسا مشکلاتی که در دنیا مانع یافتن خدا می شوند در آن هنگام وجود ندارند . علاوه بر یافتن خدا ، انسان ها ربوبیت خدا را نیز یافتند به این معنا که تدبیر کردن عالَم توسط خدا را یافتند . ( همان طور که انسان در این دنیا می یابد که وظیفه مدیریت بدن ، روح است و با کمی دقت می یابد که زبان را «من» به معنای روح مدیریت می کند ؛ بنابراین ربّ زبان ، روح است . اما تعبیر ربّ برای روح تعبیر چندان صحیحی نیست چراکه ربّ یعنی «مالک مدبّر» در حالی که روح نه تنها مالک بدن نیست بلکه هم روح و هم بدن مملوک خدا هستند فلذا تنها ربّ حقیقی جهان خداوند متعال است و بقیه اجزا ربّ اعتباری هستند . ) همچنین انسان در عالَم «ذر» می یابد که مشیئت او نیز تحت مدیریت مشیئت حق تعالی است . « ما تشاءون إلّا أن یشاء الله » . نکته مهم آن است که در عالَم «ذر» نیز علم حضوری همگان یکسان نیست . در حدیثی از رسول الله (ص) خطاب به حضرت علی (ع) آمده است :« خدا را نشناخت مگر من و تو ، من را نشناخت جز خدا و تو و تو را نیز نشناخت جز خدا و من . » این مرتبه از یافتن برای غیر آنان محال است چراکه دیگران اساسا به آن ظرفیت وجودی نرسیده و نخواهند رسید . به عبارت دیگر ایشان به هر آنچه بشر امکان رسیدن به آن را داشته باشد رسیده اند . البته ایشان نیز گاهی به علم خود توجه ندارند .
مرحوم امام در کتاب آداب الصلاه بیان می کنند آنانی دارای حضور قلب کامل هستند که خود را نمی یابند بلکه خدا را همیشه می یابند . آیت الله بهجت (ره) نیز بیان می کنند حضور قلب در نماز مگر با پرهیز از لغو حاصل نمی شود ؛ ملاک لغو بودن عمل نیز عدم قصد قربت است . مرحوم امام در ادامه می فرمایند انسان هنگام رسیدن به این مقام برای خود اراده ای در عرض اراده خدا قائل نیست بلکه اراده خویش را فانی در اراده خدا می بیند . نتیجه آنکه هر کاری که برای رضای خدا نباشد شرک است زیرا برای تامین اراده خود انجام شده است . بنابراین مومن ، مخلص است . در این مرتبه از اخلاص خدا شرایطی را برای او فراهم می کند که مومن مرتکب گناه نشود .
انسان دارای دو نوع قوه است : قوای مُلکیه و قوای ملکوتی . قوای ملکیه قوایی است که بین انسان و حیوان مشترک است اما قوای ملکوتی قوایی است که به فطرت الله ( ساختار خاص انسان ) مربوط است مانند تعقل ، تمایلات فوق حیوانی مانند ایثار و لذات فوق حیوانی مانند لذت از نماز شب . لازم به ذکر است عدم وجود این نوع لذت ها در انسان موجب رنجش او می شود . علل عدم توفیق بر نماز شب : گناهان انسان ، عدم وجود ظرفیت در انسان که با نماز شب خواندن خود را برتر از دیگران می پندارد . این مطلب در بیان مرحوم آیت الله قاضی نیز آمده است که گاهی شیطان انسان را برای نماز شب بیدار می کند چراکه بعضی افراد با نماز شب خواندن دچار خودبرتربینی شده و شیطان نیز همین هدف را دنبال می کند . از این مطلب در روایات به «عُجب» تعبیر شده است .
ملائکه مختار هستند ولی به دلیل فطرت خاص خود که فاقد غرایز حیوانی است ، به گناه رغبت ندارند ولی فطرت انسان علاوه بر بعد معنوی ، بعد حیوانی نیز دارد و در حاکم کردن هر کدام از این ابعاد نیز اختیار دارد . بنابراین انسان هنگام تولد ، انسان طبیعی است ولی هنگامی که به مرتبه ای می رسد که تمام توجهش به خدا معطوف است به انسان الهی مبدل می گردد . نتیجه آنکه صرف انجام کار خوب کافی نیست بلکه باید برای رضای خدا نیز باشد .
جنود شیطان همان قوای حیوانی ، یا به تعبیر روایات جنود جهل است . جهل در اینجا به معنای حماقت و در مقابل عقل است . حال دلیل آنکه انسان در صورت حاکم کردن قوای حیوانی احمق است آن است که نه تنها از سرمایه عظیمی که داشته است استفاده نکرده بلکه از حیوانات نیز پست تر شده است . و نتیجه حاکم کردن قوای ملکوتی ، تسلیم در برابر خدا و نافذ شدن اراده اش نزد خدا در دنیا و آخرت است . هنگام رسیدن به این مرتبه ، مَلَک نیز نمی تواند بدون اجازه نزد او حاضر شود و از آن مهم تر طبق روایات ، خداوند متعال در نامه به او اینگونه می فرماید :« من الحیّ القیّوم الذی لایموت إلی الحیّ القیّوم الذی لایموت أمّا بعد فإنّی أقول لِلشّیء کن فیکون و قد جعلتُکَ تقول للشیء کن فیکون » و این سلطنت الهی ای است که خدا به او در برابر ترک اراده خود عطا کرده است .
السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
🔷 جلسه ۲۱ که برای طلاب مرکز آموزش تخصصی فلسفه اسلامی سه شنبه ۲۸ فرودین ۱۴۰۳ برگزار شد.
✅هنگام تلاوت قرآن سکوت لازم است
✅۲ شرط یک دوست
✅ با چه کسی مجالست کنیم؟
۱️⃣ نگاه به او شما را به یاد خدا بیندازد
۲️⃣ حرف او بر علم شما بیفزاید
۳️⃣عملش شما را ترغیب به زندگی جاودانه کند
✅ از مغازه ای که فروشنده خوب دارد بابد خرید کرد
✅ نظر آیت الله بهجت درباره امام خمینی
✅ اگر کسی موفق به نماز شب نیست چه کار کند؟
✅ خداوند مدیر زندگی متقین است
🔷 تفاوت ابن سینا و ملاصدرا و مرحوم امام درباره اجناس انسان
✅ عبادت برای تغییر گوهر انسان است
✅ اگر غذای خوب و طیب به دستش نمی آید باید چه کار کند؟