بررسی اجمالی منابع فلسفه اسلامی
آشنایی اجمالی با منابع فلسفه اسلامی در دسته بندی «حجمی-ساختاری»
چکیده
در هر حرکت تولیدی دانش، مانند فکر کردن، سیر از مشکل به سمت منابع و معلومات برای پاسخ گفتن به مشکل فرارو بسیار مهم است. شناخت منابع در هر تحقیق علاوه بر تامین مرحله دوم اندیشه که رجوع باشد، می تواند با اشراف به خلل های مرجع، سازنده پرسشی نو گردد. فلسفه نیز چنین است. منابع فلسفه اسلامی هم همچنین!
شناخت منابع فلسفی برای هر فلسفه ورز ضرورت دارد. لیکن منابع هم باید دارای نظم و تقسیم بندی بر اساس نیازمندی ها باشد، تا خود اقعاد در تحقیق را نیفزاید. از این رو در این مقاله چندین منبع مهم در دسته بندی «حجمی-ساختاری» بدیعی که حجت الاسلام دکتر علیپور ارائه کرده اند، تقدیم شده است. این منبع شناسی مختصر، فی الجمله راه را برای موضوع یابی و احیانا نحقیق فلسفه آموزان تازه کار، مهیا می کند.
واژگان
ساختار نما، اجزا نما، دائره المعارف های فلسفی، حکمت اسلامی، مشائیان، اشراق، حکمت متعالیه
مقدمه
آنچه برای یک تحقیق ضرورت دارد، دانستن مراحل آن است. مراحل تحقیق را در پنج مرحله، عنوان می دارند:
- مرحله نخست طرح سوال است.
- مرحله دوم پی ریزی یک طرح نامه است.
- سپس در سومین مرحله باید به منابع مراجعه کرد.
- نوبت به مرحله چهارم که یادداشت و گزاره برداری است می رسد.
- سرانجام: در مرحله پنجم به جمع بندی آورده های مرحله چهارم می پردازیم. اینجاست که تحقیق ما (حال یا در قالب مقاله و یا پایان نامه) متولد می شود.
از آن جا که سوال از مجهول مطلق محال است و همچنین سوال دقیق (همانطور که فراخور جواب دقیق باشد) با اطلاع اجمالی و مبهم میسور نیست، باید از موضوع تحقیق دانسته های بیشتر و با فضای ذاتی و پیرامونی آن آشنایی گسترده تر و روشن تری داشته باشیم تا بتوانیم به سوال در خور طرح برسیم. روشن است که غالبا پرسش های دقیق در یک دانش، به اندیشکده ذهن دانش آموز تازه کار حتی خطور نمی کند. اینجاست که مرحله اول و در پی آن کل پژوهش فلج می شود.
راه حل بی موضوعی با منبع شناسی
برای این عارضه، یک راهکار، سوالهای عاریتی است. اما سوال عاریتی حکایتش “مافیه یکفیه” است. سوال عاریتی سوال واقعی و پرسش پرخاشگرانه ذهن محقق به جهل هایش نیست. در این حال نوعا با محققی کم اشتیاق تر روبرو خواهیم بود و تحقیقی کم مایه تر.
چاره دیگر این است که ابتدا محقق را در فضایی قرار دهیم تا سوال مند شود. نقاط خلا را ببیند . فتوحات و سرزمین های گشوده نشده آن گستره دانشی را به اجمال بشناسد. آنگاه به خود بسندگی از سوال عاریتی می رسد و این همان راه ما در این فرآیند است.
خب! برای انجام این کار چه باید کرد؟ ما کاری خاص انجام می دهیم! ابتدا از مرحله سوم آغاز می کنیم! بله، ما ابتدا به سراغ منابع خواهیم رفت تا پاسخ ها و پرسش ها را بهتر دریابیم و در پایان پرسش مند شویم. دیگر گون بیان اینکه : ما تحقیقی در منابع فلسفه اسلامی ، پیش رو داریم.
دسته بندی منابع فلسفه اسلامی
برای پژوهش در حکمت اسلامی، داشتن دور نمای کلی از کتب و تطورات فلسفه اسلامی ضروری است. برای رسیدن به این مهم، بر آنیم که در دسته بندی ئی نو، منابع فلسفه اسلامی را، تقسیم کنیم. تقسیمی که در راستای هموار کردن بهره وری از منابع، در پژوهش های فلسفی است.
منابع فلسفه اسلامی به این شرح می توان تقسیم کرد:
- ساختار نما که عهده دار ارائه دید کلی از موضوع اند:
- کل نما: منابع کل نما، صرفا آغاز، انجام، ادوار و مراحل کلی فلسفه اسلامی را مورد بررسی قرار می دهند. نمونه ی ساختار نمای کل نما، دائره المعارف های تک جلدی فلسفه اسلامی است.
- بخش نما: منابع بخش نما، بخشی از تطورات را، البته به شیوه کلی، مورد مطالعه قرار می دهند. کتب مختصر در مورد هر یک از مکاتب فلسفی نیز این نیاز را پوشش می دهند.
- اجزا نما که به پویش در بخش هایی از فلسفه اسلامی کمک می کنند.
- مختصر (برای توضیحات بیشتر وارد شوید)
- مفصل (برای توضیحات بیشتر وارد شوید)
در دیدی دیگر و با عنایت به این تقسیم می توان، منابع را به دو دسته تقسیم کرد:
- عمومی: شامل منابع ساختار نمای کل نما، ساختار نمای بخش نما، اجزا نمای مختصر می شود. (برای آشنایی بیشتر همینجا وارد شوید.)
- اجزا نمای مفصل!
در هر تحقیق، باید در تمام اقسام چهارگانه منابع سیر نمود.
انتهای پیام/
- برای اطلاع از مطالب اختصاصی تارنمای مرکز فلسفه، ما را در کانال ایتا دنبال کنید!